هادی شهبازی مدیر پایگاه جامع و تخصصی جنگ نرم در نشست تخصصی "اخلاق رسانه ای در نگاه اهل بیت (علیهم السلام) "که در پنجمین نمایشگاه بین المللی رسانه های برگزار شد، گفت : رعایت اخلاق رسانه ای برگرفته از سیره اهل بیت اصلی ترین زیر زیرساخت تدافعی در جنگ نرم دشمن است.
وی با اشاره به نقش و سابقه دیرینه رسانه در سیره انبیا و ترویج جهان بینی الهی گفت : ترویج جهان بینی الهی، فضائل اخلاقی و کرامات انسانی در هر اجتماع، رسالت اساسی یا همان هدف والایی است که همه انبیا و اوصیا آن را دنبال می کردند و در تحقق آن تلاش وصف ناپذیری از خود نشان می دادند.
شهبازی تصریح کرد : شاید بتوان ادّعا کرد چنانچه انبیای عظام و اولیای الهی به رسانه های جمعی دسترسی پیدا می کردند، یک لحظه از آن غافل نمی شدند؛ حضور و مشارکت فراوان امامان معصوم(ع) در مراسم نماز جمعه به عنوان خطیب و نیز در جماعات و مراسم حجّ و اجرای خطابه های محرک و مورد نیاز، جهت آگاهی و هدایت مردم و براندازی حکومت های طاغوتی، گواه حرکت زیبای فرهنگی آنان در راستای حاکمیت اخلاق و ایمان بر رسانه های جمعی و تبلور آن بوده است.
مدیر پایگاه جامع و تخصصی جنگ نرم، تکریم شاعران و ادیبان توسط ائمه اطهار را نمودی از توجه این بزرگواران به مقوله رسانه دانست و افزود : از این رو، آنانی که می توانستند با خطابه های زیبا و شیوای خویش و یا اشعار و قصیده های تکان دهنده در میان مردم حرکت شایسته و بزرگی را به وجود آورند و یا تأیید کنند، مورد محبت اهل بیت(ع) بوده اند.تکریم شاعرانی همچون: کمیت بن زید اسدی، ابوفراس (فرزدق) و دعبل خزاعی از سوی معصومان(ع) گواه توجه به اخلاق رسانه ای و نقش رسانه گردانان جمعی آن روز است.
وی در ادامه با اشاره به مولفه های رسانه اخلاق محور گفت : نقش رسانه ها در شناساندن شایستگی ها از جمله اولویت های یک رسانه اخلاق محور باید باشد.
شهبازی تصریح کرد : تأسیس و اصلاح مراکز اطلاع رسانی، گماشتن انسانهای متعهد و دلسوز و طرح و اشاعه «محاسن اخلاقی» سبب می شود فرهنگ شایسته سالاری حاکم شود و حاکمان جامعه و مردم، خود را با آن تطبیق دهند و بالاترین الگوی عملی اجتماعی شوند؛ زیرا رسانه های حکومتی و جمعی، زبان گویای ملت و حکومت هستند و همان گونه که در احادیث وارد شده است: «النّاسُ عَلی دینِ مُلُوکِهِم» مردم، دین و راه خود را بر اساس مشی حاکمان خویش انتخاب خواهند نمود و خود را با آن الگو تطبیق می نمایند.
مدیر پایگاه جامع و تخصصی جنگ نرم در ادامه خاطر نشان کرد :القاء مسائل درست سیاسی و روشن نمودن جریان های انحرافی، می تواند به جامعه قدرت انتخاب بدهد؛ جامعه و آحاد آن با آگاهی همه توان خود را جهت مصالح عمومی به کار می گیرند و چنانچه هزینه ای دربر داشته باشد، آن را پذیرفته و در برابر دشمنان خویش ایستادگی و مقاومت می نمایند.
وی هدف گرائی را دیگر ویژگی های یک رسانه اخلاق محور دانست و با اشاره به سیره پیامبر اعظم (ص) گفت :رسول خدا(ص) در تشکیل جامعه اسلامی در مکه مکرمه و مدینه منوره، اهداف الهی را دنبال می کرد. در مکه، توحید و یکتاپرستی را یک اصل قرار داد واصول فطری و اخلاقی را ابتدا مطرح نمود و سپس به مرحله باور رساند. درضمن، اعتقاد به معاد (روز واپسین) و تجسم اعمال نیک و بد را مورد باور حتمی مردم قرار داد؛ آنگاه امامت و جانشینی و حرکت به سوی جامعه سعادت مند را در مدینه دنبال کرد؛ به طوری که طی 23 سال نبوت «اهداف الهی» خود را در جمع معینی از جامعه بشری، تحقق بخشید.
وی تصریح کرد : فعالیت رسانه های جمعی با توجه به مخاطبان گوناگون از جهت سنی، سطح دانش و بنیادهای اعتقادی و باور دینی، برنامه ریزی می شود و در هر مقطعی با معیارهای مربوطه، آنها را بررسی می کنند که آیا اهداف از پیش تعیین شده، تحقق پیدا کرده؟ در افکار و اعمال اجتماعی، اثری دیده می شود ؟ و تغییر و تکاملی پیدا شده است یا نه ؟
شهبازی با اشاره به توجه به منافع عمومی به عنوان یک اصل اساسی در اخلاق رسانه ای گفت : بهترین رسانه، آن است که منافع عمومی و ملی مردم را در نظر بگیرد؛ به طوری که آحاد مردم، خود را در بیانیه ها، برنامه ها و محصولات مختلف آن شریک بدانند و مردم، مشتری همه جانبه آن رسانه باشند و نظریات خود را در ادامه کار منعکس نمایند و به توصیه های به موقع آن گوش فرا دهند.
وی تصریح کرد : خطبه های نهج البلاغه نمونه کامل جامعی از توجه به این مقوله است که می تواند سرلوحه متصدیان امور رسانه در مقوله اخلاق رسانه ای باشد.
این کارشناس رسانه در ادامه گفت : از ویژگی های برجسته رسانه، توجه به حقیقت و واقعیت هایی است که در زندگی جوامع و افراد می گذرد. رسانه ها باید در جهت بهبود و ساماندهی آن، حرکت مثبت انجام دهند و از دروغگویی، غلو، اغراق و دگرگونی حقایق بپرهیزند و جانب داری به ناحق از فرد و یا گروه خاص ننمایند.شهبازی خطبه های غرا حضرت زینب سلام الله علیها را نمونه مناسبی برای این ویژگی برشمرد و افزود : حضرت زینب در وقایع بعد فاجعه جانسوز عاشورا این مقوله به نحو شایسته و بایسته در افشای ماهیت یزیدیان به کار برد که اثرات این افشاگری حق طلبانه در جامعه کنونی ما جاری و ساری است.
وی خاطرنشان کرد : گرچه پیاده سازی این مقوله بسیار سخت است، لکن می توان در درازمدت حرکتی را دنبال کرد که سبب گرایش اساسی به حقایق و واقعیات عینی باشد و قطعا اثرات سازنده پیگیری این روش تا مدت ها باقی خواهد ماند.
مالکیت رسانه ها از دیگر بحث های مرتبط با اخلاق رسانه ای بود که شهبازی به تقسیم بندی مالکیت رسانه ها به دولتی، عمومی و ملّی و خصوصی گفت :
باید در هر سه نوع رسانه ها مراعات شود تا «اخلاق رسانه ای» تحقق یابد و رسانه ای که مورد خوشنودی خداوند و خلق باشد، به وجود آید و از آنچه در کشورهای غربی تحقق پیدا می کند که سبب انحراف خانواده ها، افراد و جامعه می گردد و منافع احزاب و امیال افراد، حاکم بر معنویات مردم می شود جلوگیری به عمل آید.وی خاطر نشان کرد : مالکان رسانه ها، حق ندارند به دلیل مالکیت خویش عامل اشاعه گناه و منکر باشند؛ چون نقش منفی رسانه ها به حدی است که حیات اجتماعی را تهدید می کند، چنان که در صورت سلامت، سلامتی جامعه را تضمین می کند.
بهره گیری از رسانه در سیره عترت از دیگر مباحث این نشست تخصصی بود که محمدعلی زاهدی کارشناس رسانه با اشاره به سیره رسول خدا (ص)گفت : رسول خدا(ص) جهت اجتماع و گردهمایی کوچک و بزرگ مردم، به صورت شبانه روزی ، هفتگی ، ماهانه و سالانه، سنت هایی را به راه انداخت. تشکیل نماز جماعت و جمعه ، مراسم زیبای عید فطر و قربان و یا مراسم حج و اجتماع جهان اسلام در سرزمین وحی، در راستای رساندن حقایق به مردم و تصمیم گیری های اساسی آن می باشد.
زاهدی تصریح کرد : رسول خدا(ص) خود از منبر و خطبه ها و خطابه های مناسب استفاده می کرد، که همین سیره در میان مسلمانان و مدیران اجتماعی و سیاسی جوامع اسلامی ادامه پیدا کرده است. منبر رسول خدا(ص) در «مسجد النبی» گواه این حقیقت است.
وی تصریح کرد : رسول خدا(ص) فرمود : منبر من بر کانال و رودخانه ای که شعبه ای از رحمت الهی در بهشت است، استوار می باشد»
این کارشناس رسانه گفت : پیامبر(ص) در بالای منبر، مطالب مورد نیاز زندگی مردم اعمّ از عبادی، سیاسی، اقتصادی و اخلاقی را به آنان گوشزد می کرد.
وی خاطرنشان کرد : بعدها که منبر به عنوان «رسانه ای عام» مطرح شد و در مکه، مدینه و مساجد شهرها مورد بهره برداری قرار گرفت، سعی می شد افرادی که دارای اخلاق و ادب شایسته ای هستند، در آن جا قرار گیرند و مسلمانان چنانچه فرد نالایق و بداخلاقی را بالای منبر می دیدند، با او برخورد می کردند و تلاش می نمودند تا او را از آن جایگاه رفیع پایین کشند.
زاهدی افزود : آنها در حقیقت اخلاق ویژه ای را برای «سخنران» قائل بودند و اعتقاد داشتند این «رسانه عمومی» را به هر کس نباید بدهند؛ همانند برخورد زیبای امام حسین(ع) در خردسالی، آنگاه که به خطیب نا أهل فرمود:فرود آی از منبر جدّم پیامبر خدا(ص) ای دروغ گو!»
وی در ادامه گفت : احادیث و روایات، نشانگر آن است که اهل بیت(ع) در بهره برداری از «رسانه های عمومی» اموری را مراعات و سفارش می نمودند.
زاهدی تصریح کرد : با اندک تحقیقی در روایات و احادیث می توان بایدهای و نبایدهای رسانه ای در سیره ائمه اطهار را استخراج کرد که برای نمونه می توان به موارد چون، توجه به تطهیر نفس و طهارت روح مخاطبان، بیان حقایق و واقعیت ها در حدّ مقدور، تواضع و خشوع در گفتار و کردار، تشویق و بیان نوآوری های نسل جوان و یا مجرّبان خردمند، ایجاد امید و نوید،ایجاد و تقویت شهامت و شجاعت اشاره کرد.
زاهدی در ادامه افزود : رعایت عفت عمومی، تربیت و رشد مخاطبان، افشای توطئه های دشمنان داخلی و خارجی، رعایت بیت المال و حق الناس، ایجاد آرامش و اطمینان، احیای امور فطری، مداوای امراض روحی و روانی فرد و جامعه، کم گویی، مفید بودن و زیبا بیان داشتن و معرفی الگوها و اسوه های اخلاقی ، اجتماعی و سیاسی از دیگر مقوله های بایدهای رسانه ای است.
شهبازی در ادامه با تکمیل موارد بایدهای رسانه ای در سیره اهل بیت به نبایدهای رسانه ای اشاره کرد و گفت : رسانه ها در کنار وظایف اثباتی، وظایف سلبی دیگری هم بر دوش دارند که دوری از دروغ و تحریف حقایق، دوری از اشاعه و پخش منکرات، جلوگیری از ترویج باطل به هر شکل از نمونه این نبایدهای رسانه ای است.
وی با اشاره به سیره ائمه اطهار گفت : این کارشناس رسانه با اشاره به اینکه هم اکنون به انتخابات مجلس نزدیک می شویم افزود : دوری از تخریب اسوه های ایمانی، اخلاقی و علمی،پرهیز از افشای اسرار مردم که گاه مصالح ملی را به خطر می اندازد، دوری از استهزا و تمسخر افراد و یا گروه ها، که حیثیت فردی و جمعی را به خطر می اندازد. از جمله نبایدهای رسانه ای است که بازنگری سیره اهل بیت موید این مطلب است.
شهبازی گفت : اجتناب از جنگ های روانی داخلی، که سبب دلهره و ترس مردم گردد، پرهیز از تفرقه و جدایی بین افراد و گروه ها، خودداری از طرح مسائل نژادی و ملی گرایی و پرهیز از تبلیغ و چهره سازی اشخاص و گروه های منحرف را دیگر مولفه های نبایدهای رسانه ای است که باید مورد توجه قرار گیرد.
شهبازی در پایان به اشاره به ارتباط اخلاق رسانه ای در جنگ نرم گفت : امروزه ابزارهای رسانه ای، در دست حکومت ها، گروه ها و افراد می باشد؛ اگر متصدیان رسانه های ما این نکات اخلاقی برگرفته از سیره ائمه اطهار را فرآیندها و فعالیت های رسانه ای خود جاری و ساری کنند قطعا سدی محکم در مقابله جبهه جنگ نرم جریان سلطه ایجاد خواهند نمود و در غیر این صورت ، هم خود آسیب می بینند و هم اجتماع را به انحراف می کشند و قطعا تکمیل کننده قطعه ای از پازل جنگ نرم دشمن علیه جبهه خودی خواهند بود.
گفتنی است : نشست تخصصی اخلاق رسانه ای با حضور کارشناسان و علاقمندان در غرفه پایگاه جامع و تخصصی جنگ نرم برگزار شد.

اهداف جنگ نرم 

استحاله فرهنگي در جهت تأثيرگذاري شديد بر افكار عمومي جامعه مورد هدف با ابزار خبر و اطلاع رساني هدفمند و كنترل شده كه نظام سلطه همواره از اين روش براي پيشبرد اهداف خود سود جسته است.


2- استحاله سياسي به منظور ناكارآمد جلوه دادن نظام مورد هدف و تخريب و سياه نمايي اركان آن نظام.


3- ايجاد رعب و وحشت از مسائلي همچون فقر، جنگ يا قدرت خارجي سركوبگر و پس از آن دعوت به تسليم از راه پخش شايعات و دامن زدن به آن براي ايجاد جو بي اعتمادي و ناامني رواني.


4- اختلاف افكني در صفوف مردم و برانگيختن اختلاف ميان مقام هاي نظامي و سياسي كشور مورد نظر در راستاي تجزيه سياسي كشور.


5- ترويج روحيه ياس و نااميدي به جاي نشاط اجتماعي و احساس بالندگي از پيشرفت هاي كشور.


6- بي تفاوت كردن نسل جوان به مسائل مهم كشور.


7- كاهش روحيه و كارآيي در ميان نظاميان و ايجاد اختلاف ميان شاخه هاي مختلف نظامي و امنيتي.


8- ايجاد اختلاف در سامانه هاي كنترلي و ارتباطي كشور هدف.


9- تبليغات سياه (با هدف براندازي و آشوب) به وسيله شايعه پراكني، پخش تصاوير مستهجن، جوسازي از راه پخش شب نامه ها و...


10- تقويت نارضايتي هاي ملت به دليل مسائل مذهبي، قومي، سياسي و اجتماعي نسبت به دولت خود به طوري كه در مواقع حساس اين نارضايتي ها زمينه تجزيه كشور را فراهم كند.


11- تلاش براي بحراني و حاد نشان دادن اوضاع كشور از راه ارائه اخبار نادرست و نيز تحليل هاي نادرست و اغراق آميز.


جنگ نرم به ابزارها و امکاناتی نیازدارد تا بتواند به اهداف خود جامه عمل بپوشاند.